Architectuurhistoricus Herman van Bergeijk: ,,Al die functies in een gebouw. Knap”
Als architect Jan Duiker langer geleefd had zou Gooiland er nu zeer waarschijnlijk anders uitgezien hebben. Minder complex, een andere indeling. Wellicht geen vijver op het dakterras. Misschien het theater aan de voorkant. Die spannende gedachte komt van architectuurhistoricus van de TU Delft Herman van Bergeijk. Hij heeft zich verdiept in de man die ‘cultuur, uitgaans- en gastvrijheidsmachine’ Gooiland in opdracht van de familie Buurke begin vorige eeuw ontwierp. In 2016 publiceerde hij het boek Jan Duiker, bouwkundig ingenieur (1890-1935). Tijdens de open monumentendag gaf hij een lezing over Duiker, exponent van architectuurstroming Het Nieuwe Bouwen, in Gooiland.
30 jan 2020
,,Van Duiker was bekend dat hij lang deed over projecten. Hij tekende en ging dan eindeloos schaven tot er veel minder overbleef van het oorspronkelijke ontwerp.“ Die tijd om te schaven was er niet, Duiker overleed in 1935 nog voordat Gooiland gebouwd werd. Zijn weduwe en collega-architect Bernard Bijvoet voltooiden zijn werk. ,,De globale opzet van Gooiland is van Duiker. Het koperwerk bijvoorbeeld zie ik niet in zijn ontwerp. Dat moet van Bijvoet zijn.”
Opvallend aan de eerste ontwerptekening van Duiker is volgens Van Bergeijk het ‘luchtledige’ waarin het gebouw staat. Alsof er helemaal geen rekening is gehouden met de omgeving. ,,Er zit een bocht in het gebouw, maar het staat met die bocht van de weg af. Apart. Het gebouw gaat niet het gesprek aan met de stad.”
Zo zijn er meer dingen in het ontwerp van Gooiland die de architectuurhistoricus opmerkelijk vindt. ,,Neem de ligging van de dames en de heren wc’s. Om daar te komen moet je een trap af. Niet handig in de tijd dat vrouwen in lange avondjurken uitgingen. Nu komen mensen in hun T-shirt naar het theater en is het geen probleem meer”, lacht Van Bergeijk.
De ingewikkeldheid van Gooiland noemt hij ook meteen de schoonheid van het complex. ,,Al die functies in een gebouw. Knap. Want het was ook in de beginjaren een levendige plek heb ik begrepen. Van de buitenkant vind ik het net een hotel ergens langs de Middellandse Zee. Door de kleuren, de zuiltjes, de slanke lijnen. Een echt strandhotel dat opleeft in de zomer.“
Gooiland wordt vaak het laatste meesterwerk van architect Jan Duiker genoemd. ,,Geen makkelijk gebouw. Een vijvertje op het dakterras van het hotel, dat is vragen om moeilijkheden. Dat gaat natuurlijk lekken. Ik waardeer het daarom enorm dat de eigenaar zijn best doet om het complex zo mooi op te knappen en in goede staat te brengen en te houden.”